(၁)
သည္ရက္ထဲမွာ William Saroyan ၏ ‘The First Day of School’ ၀တၳဳတုိကေလးကို ဖတ္ျဖစ္ပါသည္။ ကေလးတစ္ေယာက္ ေက်ာင္းစတက္ရေသာေန႕ ကို ဖဲြ႕ထားျခင္းျဖစ္သည္။ William Saroyan ၏ ၀တၳဳတုိမ်ားကို ကၽြန္ေတာ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဖတ္ဖူး ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ စင္ကာပူႏုိင္ငံေရေျမေနာက္ခံ၊ သဘာ၀သြင္ျပင္ေနာက္ခံေတြကို ေရးဖဲြ႕တတ္သူျဖစ္၏။ (သူ၏ ဖားခုန္ၿပိဳင္ပဲြ၊ The Great Leapfrog Contest ၀တၳဳတုိဆုိလွ်င္ ကၽြန္ေတာ္စဲြလန္းသည့္ ၀တၳဳတုိေတြထဲမွာ တစ္ပုဒ္ပါ၀င္သည္။) အခု ကၽြန္ေတာ္ဖတ္ ျဖစ္သည့္ ၀တၳဳတိုကေတာ့ ကေလးငယ္တစ္ေယာက္၏ ေက်ာင္းေၾကာက္ေသာခံစားမႈကို ရုိးရိုးေလးေရးဖဲြ႕ထားသည္ျဖစ္ရာ ကၽြန္ေတာ့္ငယ္ဘ၀ကိုပင္ ျပန္လည္သတိရမိပါသည္။ ၀တၳဳတုိ၏အေၾကာင္းအရာကို ဦးစြာေျပာခ်င္ပါသည္။
ေဒါက္တာလူ၀ီေဒဗီတြင္ သားကေလးတစ္ေယာက္ရွိ၍ အမည္က ဂ်င္မ္ျဖစ္သည္။ ဂ်င္မ္၏မိခင္က ဂ်င္မ္ေမြးၿပီးၿပီးခ်င္း ကြယ္လြန္ရွာသည္။ ေဒါက္တာလူ၀ီေဒဗီအဖုိ႕ အိမ္ေဖာ္မႀကီးေအမီ၏ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈႏွင့္ ေနရသည္။ ေအမီက ဆီြဒင္အမ်ဳိးသမီး ႀကီးျဖစ္၍ ေဒါက္တာလူ၀ီေဒဗီတို႕သားအဖႏွင့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာေနထိုင္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ ေအမီက ဂ်င္မ့္ကို ခါတုိင္းတနဂၤေႏြတီး၀ိုင္းမ်ား ရွိရာပန္းၿခံကိုပို႕ေနက်။ ဂ်င္မ္ေက်ာင္းတက္ရမည့္အရြယ္ေရာက္ေတာ့ ေက်ာင္းပို႕ရၿပီ။ ဂ်င္မ္က ေက်ာင္းမသြားခ်င္။ တစ္လမ္းလုံး အိမ္ေဖာ္ႀကီး ေအမီ့ကိုဂ်ီက်သည္။
“ကၽြန္ေတာ္ ေအမီ့ကို မႀကိဳက္ဘူး”
“ေနာက္ထပ္ ေနာက္ထပ္လည္း မႀကိဳက္ဘူး”
“ငါကေတာ့ ႀကိဳက္ပါသကြယ္”
“ေအမီ . . . ဘာျဖစ္လုိ႕ ကၽြန္ေတာ့္ကို ေက်ာင္းပို႕တာလဲ”
“မင္းကိုခ်စ္လုိ႕ေပါ့”
“ေက်ာင္းကိုဘာကိစၥနဲ႔ သြားရတာလဲ”
“ကေလးတုိင္းေက်ာင္းသြားၾကရတာပဲကြယ့္”
“ေအမီေကာ ေက်ာင္းသြားဖူးသလား”
“ဟင့္အင္း . . . .”
“ဒါျဖင့္ ကၽြန္ေတာ့္က်ေတာ့ ဘာျဖစ္လုိ႕ေက်ာင္းပို႕တာလဲ”
“မင္းသြားေစခ်င္လို႕ေပါ့”
ဖတ္လက္စ၀တၳဳတုိကို ပိတ္လုိက္ၿပီး ေငးေနမိပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္ေက်ာင္းေနစဥ္က ေက်ာင္းပို႕သူႏွစ္ဦးရွိခဲ့ပါသည္။ တစ္ဦး က အေမျဖစ္၍ တစ္ဦးက ၾကည္ၾကည္ျဖစ္သည္။
ကၽြန္ေတာ္တို႕ငယ္ငယ္က ေျခာက္ႏွစ္ျပည့္မွ ေက်ာင္းေနခြင့္ရသည္။ သူငယ္တန္းေလး၊ သူငယ္တန္းႀကီး ႏွစ္ႏွစ္တက္ရသည္ျဖစ္၍ တစ္တန္း(ပထမတန္း) ေလာက္ေရာက္ၾကၿပီဆုိလွ်င္ ခုနစ္ႏွစ္ ရွစ္ႏွစ္သား လူေကာင္ႀကီး ေတြ ထြားၾကလွၿပီ။ ေက်ာင္းႏွင့္အိမ္မေ၀းလွေသာ္လည္း အေမက မနက္တုိင္း ေက်ာင္း၀အထိ လိုက္ပို႕ေနက်။ အေမက ေက်ာင္းပို႕ ခ်င္သလုိ ကၽြန္ေတာ္ကလည္း ပို႕ေစခ်င္သည္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕အိမ္က လမ္းေတာင္ဘက္တြင္ရွိ၍ လမ္းကိုေက်ာ္လိုက္သည္ႏွင့္ ဘုရား ေက်ာင္း၀င္းထဲကိုေရာက္သည္။ ဟိႏၵဴဘုရားေက်ာင္းျဖစ္၍ ၾကာေရကန္ႀကီးတစ္ကန္လည္းရွိသည္။ အေမက ေက်ာင္းပို႕ရင္းဟိႏၵဴ ဘုရားေက်ာင္း ဥပသကာႀကီးႏွင့္ စကားေတြရပ္ေျပာတတ္သည္။
အဓိကေျပာၾကသည့္အေၾကာင္းက အေဖ့ဆီကစာလာသလား၊ စာလာလွ်င္ ဘာေတြပါသလဲ၊ ဘယ္ေတာ့လာမွာတဲ့လဲ၊ ေငြေကာပို႕ရဲ႕လား စသည့္ေမးခြန္းမ်ားကို အေမေျဖရျခင္းျဖစ္သည္။ အေဖ့ဆီ က စာေရာက္စရက္မ်ား သို႕မဟုတ္ ေငြေရာက္စရက္မ်ားဆုိလွ်င္ေတာ့ အေမ့စကားေတြက ေ၀ေ၀ဆာဆာရွိတတ္တာကို ကၽြန္ေတာ္ သတိထားမိပါသည္။ စာမေရာက္တာၾကာလို႕၊ ေငြမပို႕တာၾကာလို႕ အေမကိုယ္တုိင္ေမွ်ာ္ေနခ်ိန္မွာ သည္ေမးခြန္းေတြေမးလွ်င္ အေမ မရႊင္လန္းပါ။
“ဥပသကာႀကီးရယ္ . . မလာျပန္ဘူး . . ကၽြန္မက က်န္းမာရဲ႕လား၊ ေနထုိင္ေကာင္းရဲ႕လား သိခ်င္တာပါ၊ တေလာက ရင္ၾကပ္ ေရာဂါရေနတယ္လို႕ စာထဲပါတယ္။ အဲဒါပဲ စိတ္ပူေနရတယ္၊ ေနတာ စားတာကေတာ့ ကၽြန္မတုိ႕ သားအမိမပူရပါဘူး . . . ”
“ဘုရားသခင္ ေကာင္းကင္ကေစာင့္ေရွာက္ေတာ္မူေနတာပဲ၊ အလုံးစုံသိေတာ္မူေသာဘုရားရွင္ပဲ . . . ဘုရားမွာဆုေတာင္း ပန္းေရခ်မ္းကပ္လွဴ . . . ၾကားလား”
ဥပသကာႀကီးက အေမ့နဖူးကို မဂၤလာျပာတစ္တုိ႕တုိ႕ကာ ဆုေတြေပးတတ္သည္။ အေမက မ်က္ေစ့မွိတ္ထားရင္း မဂၤလာ ဆုကိုခံယူေနသည့္အခါ ကၽြန္ေတာ္က ေက်ာင္းလြယ္အိတ္ကို တေစာင္းလြယ္ရင္းေစာင့္ေနရသည္။ ၿပီးလွ်င္ေတာ့ အေမက ၾကာေရ ကန္ကိုသြားၾကည့္တတ္သည္။ ၾကာကန္ကနက္သည္။ ၾကာျပာႏွင့္ၾကာနီေတြ။ ၾကာျဖဴေတြက ဟုိတစ္ေျပာက္ သည္တစ္ေျပာက္ သား အမိႏွစ္ေယာက္ၾကာကန္ကိုၾကည့္ၿပီးမွ ေက်ာင္းကိုသြားၾကသည္။ ဟိႏၵဴဘုရားေက်ာင္းႏွင့္ ေက်ာင္းၾကားမွာ ေဘာလုံးကြင္းႀကီးခံေန ေတာ့ ေဘာလုံးကြင္းကို ျဖတ္ရသည္။ အေမႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္ေဘာလုံးကြင္း တစ္ကြင္းစာ စကားေတြေျပာရသည္။
“အေဖရင္ၾကပ္ေရာဂါရေနတယ္ ဟုတ္လား အေမ”
“အေအးပတ္တာနဲ႔တူပါတယ္ . . . ေကာင္းသြားပါၿပီ၊ ငါ့သားက စိတ္ပူတတ္သားပဲ”
“အေဖ့ဆီက စာလာလို႕လား . . . ကၽြန္ေတာ္လဲမေတြ႕ပါလား”
“စာတုိက္ကဦးညြန္႕ေမာင္နဲ႔ ေစ်းထဲေတြ႕လို႕ေပးတာ . . .”
“ခါတိုင္းေရနံေခ်ာင္းကလူႀကံဳနဲ႕လာတာ မဟုတ္လားအေမရဲ႕”
“ဟုတ္တယ္ . . အခုက စာတုိက္လာတာ”
အေမ ကၽြန္ေတာ့္ကို ညာေနမွန္းသိပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္ကလည္း ယုံခ်င္ဟန္ေဆာင္လိုက္သည္။ ေက်ာင္း၀ေရာက္ကာနီးၿပီ။ ေက်ာင္းေရွ႕က ကႏၱာရပင္ႏွင့္ စိန္ပန္းပင္ကိုျမင္ရၿပီ။ အေမက ေခၽြးခံထဲက ပိုက္ဆံတစ္မတ္ (တစ္ခါတစ္ရံဆယ္ျပား) ထုတ္ေပးသည္။
“ကဏန္းေခ်ာင္းေတြမစားနဲ႔ ရင္ၾကပ္တတ္တယ္”
လို႕ မွာတတ္သည္။ ကဏန္းေခ်ာင္းဆုိတာ ၀ါးလုံးတစ္လုံးကို အခဲလိုက္ပစ္ရစ္ထား ေသာ အေရာင္ဆုိးကပ္ေစးႏွဲျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းေစာင့္ႀကီးဦးေသာင္းစိန္ကိုယ္တုိင္ျပဳလုပ္ေရာင္းခ်ေသာ ထုိကပ္ေစးႏွဲပ်င္းတဲြတဲြကို ဘယ္လိုေၾကာင့္ ကဏန္းေခ်ာင္းဟုေခၚၾကသလဲဆုိတာေတာ့ ဘယ္သူမွမေျပာႏုိင္ပါ။ ၀ါးလုံးတြင္ ရစ္ထားေသာ ကပ္ေစးႏွဲေတြကို ဆဲြယူကာနီးတုိင္း သူ႕ညာလက္ကို တံေတြးျဖင့္ တဖ်ီးဖ်ီးေထြးတာကို ၀ယ္စားၾကသူတုိင္း ျမင္ၾကေသာ္လည္း ဘယ္သူကမွ ရြံစရာ ေကာင္းလုိက္တာလုိ႕ မေျပာခဲ့ၾကတာကလည္း ထူးဆန္းသည္။
ကၽြန္ေတာ္ ေက်ာင္း၀င္းထဲ မ၀င္ေသးပါ။ အေမ့ကိုေမာ့ၾကည့္သည္။ ထုိတစ္ခဏ၌ အေမကလည္း ကၽြန္ေတာ့္ကိုၾကည့္ေနေလ့ ရွိသည္။ ကၽြန္ေတာ့္မ်က္ႏွာမေကာင္းသလို အေမ့မ်က္ႏွာကလည္း မရႊင္လန္းပါ။
“ကၽြန္ေတာ္ ေက်ာင္းမတက္ခ်င္ပါဘူး”
“မတက္လို႕ဘယ္ရပါ့မလဲ”
“အိမ္မွာဘဲေနခ်င္တယ္”
“အိမ္မွာဘဲေနခ်င္လို႕ ဘယ္ရပါ့မလဲ”
“ကၽြန္ေတာ္ေက်ာင္းကိုေၾကာက္တယ္”
“ေၾကာက္လို႕ဘယ္ျဖစ္ပါ့မလဲ”
(၂)
အိမ္ေဖာ္မႀကီးေအမီက ဂ်င့္မ္ကိုေက်ာင္းေၾကာက္မွန္းသိသည္။ ေခ်ာ့သည္။
“ေက်ာင္းသြားရမွာေပါ့၊ ေက်ာင္းမွာသီခ်င္းေတြဆုိရမယ္၊ ကစားရမယ္”
“ကၽြန္ေတာ္မလုပ္ခ်င္ဘူး . . . ”
“ငါေန႕လယ္ လာေခၚမွာပဲဟာ”
“မလိုခ်င္ဘူး”
ေအမီက ဂ်င္မ္ေက်ာင္းေၾကာက္တာကိုသိသလို ေက်ာင္းဆုိတာ မသြားလို႕မျဖစ္သည့္ေနရာဆုိတာကိုလည္း သိသည္။ ကေလး မေျပာပါႏွင့္။ ေအမီလုိ အိမ္ေဖာ္မႀကီးကေတာင္ ေက်ာင္းကိုေၾကာက္သည္။ ေက်ာင္းကပုံဆုိးဆုိး။ ဂ်င္မ့္ကိုေက်ာင္းမတက္ေစခ်င္ သည့္ စိတ္ရွိေသာ္လည္း ေက်ာင္းေလွကားႀကီးေပၚကုိ ေအမီကိုယ္တုိင္ေခၚတင္လာေလ့ရွိသည္။ ေက်ာင္းခန္းမႏွင့္ စာသင္ခန္းေတြက ေအမီ့ကိုေရာ ဂ်င္မ့္ကိုပါ ထိတ္လန္႕ေစသည္။ အနံ႕ကလည္း ဆုိးလိုက္တာ။ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးမစၥတာ ဘာဘာကိုလည္း ၾကည္ညဳိလို႕ မရ။ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီးက ဂ်င္မ့္ကို ပထမတန္းမွာစေနေစသည္။ စာမလိုက္ႏုိင္မွ သူငယ္တန္းျပန္ေရႊ႕မည္ဟုဆုိ၏။ အတန္းပိုင္ ဆရာမ မိစ္ဘင္နီက အသက္ႀကီးလွၿပီျဖစ္၍ အၿမဲတမ္းေျခာက္ေျခာက္ခန္းခန္းရွိသူျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းခန္းထဲမွာ ေယာက်္ားေလး၊ မိန္းကေလး မ်ားမ်ားစားစားမရွိ။ ေက်ာင္းနံ႕ကဆန္းၾကယ္သေလာက္ ေၾကကဲြစရာေကာင္းေသာ အနံ႕မ်ဳိးျဖစ္သည္။ ဆရာမမိစ္ဘင္နီ က ကေလးတုိင္းကို လိုက္ၾကည့္သည္။
“ဟန္နာ၀င္းတား . . ဘာေတြ၀ါးေနတာလဲ အခုေထြးထုတ္စမ္း . . အမႈိက္ပံုးထဲသြားပစ္ေခ် . . .”
“ကပ္ေစးႏွဲ (gum) ပါ ဆရာမ . . . .”
“အားနက္စ္ဂတ္စကင္ . . ဘာေတြ၀ါးေနတာလဲ . . အခုေထြးထုတ္စမ္း . . အမႈိက္ပုံးထဲ သြားပစ္ေခ် . . ”
“ကပ္ေစးႏွဲပါဆရာမ”
ဂ်င္မ္က ဆရာမကိုေၾကာက္ေနသည္။ ေက်ာင္းဆုိတာ ကပ္ေစးႏွဲမ၀ါးရသည့္ေနရာမ်ားလား၊ ကေလးခ်င္းတစ္ေယာက္ကိုတစ္ ေယာက္မဟုတ္ကဟုတ္ကေတြ သင္ေပးၾကသည္။ ဂ်င္မ္ကိုယ္တုိင္ေပ်ာ္သလိုလုိရွိေသာ္လည္း ေက်ာင္းလႊတ္ခ်ိန္ ေအမီလာႀကိဳသည့္ အခါ မ်က္ႏွာမေကာင္း။ မၾကည္သာ။ မနက္က မ်က္ႏွာအတုိင္းပင္။ ေက်ာင္းႏွင့္ေက်ာင္းပတ္၀န္းက်င္သည္ပင္ ေၾကာက္စရာလို႕ ေအမီထင္ပါသည္။
“ႏွစ္ဆယ့္ကိုးၿပီး ဘာလာသလဲ ေအမီ”
“သုံးဆယ္”
“နင့္မ်က္ႏွာကိုမုန္းတယ္”
ေက်ာင္းကတတ္လာေသာ စကားထာေတြ၊ စကားလိမ္ေတြ ထူးထူးဆန္းဆန္းေတြကို ဂ်င္မ္မွတ္သားလာကာ ေက်ာင္းျပန္လမ္း မွာ ေအမီ့ကိုေျပာျပတတ္သည္။ ဆင္သားအစိမ္းစားတာတုိ႕၊ တြတ္ပီဖရုတီကပ္ေစးႏွဲတုိ႕၊ ဆံပင္ေခါင္းေခါက္ၿပီး ေခါက္ဆဲြတုိ႕လို စကား ေတြျဖစ္သည္။ သည္လိုဆုိေတာ့လည္း ေအမီ၀မ္းသာသည္။
“ဒါဆုိ ေက်ာင္းေပ်ာ္ၿပီေပါ့”
“မေပ်ာ္ဘူး”
အေမႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္လည္း မထူးပါ။ အေမက ေက်ာင္းေရွ႕က ကႏၱာရပင္ေအာက္မွာ တဘက္တစ္ထည္ေခါင္းတင္ကာ ကၽြန္ေတာ္ျမင္ေအာင္ျပေနတတ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္သတိရလုိ႕ လွမ္းၾကည့္သည့္အခါတုိင္း အေမရွိေနသည္။ မုန္႕စားေက်ာင္း လႊတ္ခ်ိန္ ဆုိလွ်င္ေတာ့ အေမကိုယ္တုိင္ ေဒၚႀကီးအုန္းသင္ဆုိင္မွာ ငွက္ေပ်ာဖူးသုပ္၀ယ္ေကၽြးသည္။ စားၿပီးတုိင္းေက်ာင္းကရခဲ့သည့္ ပညာခန္း ေတြ အေမ့ကိုေျပာျပသည္။ အေမကရယ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္ေက်ာင္းေပ်ာ္ၿပီဟု တြက္ပုံရသည္။ မုန္႕စာေက်ာင္းျပန္တက္ေတာ့ အေမ အိမ္ခဏျပန္ကာ ထမင္းစားခ်ိန္ျပန္ေရာက္လာျပန္သည္။ ထမင္းစားၿပီးလုိ႕ ေက်ာင္းျပန္တက္ရေတာ့မည္ဆုိလွ်င္ ကၽြန္ေတာ္၀မ္းနည္း ေနတတ္သည္။ ထိုအခါ အေမကိုယ္တုိင္ ကၽြန္ေတာ့္ကိုနားမလည္ႏုိင္သလုိ ၾကည့္သည္။
“သားေက်ာင္းေပ်ာ္ၿပီမွတ္ေနတာ . . . ေက်ာင္းေပ်ာ္ေတာ့ေလ”
“မေပ်ာ္ပါဘူး . . .”
ညေနေက်ာင္းဆင္းခ်ိန္ အေမႏွင့္အတူ ေဘာလုံးကြင္းကိုျဖတ္ရင္း စကားေတြေျပာခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္တစ္ေန႕မနက္အထိ ေက်ာင္းပိတ္ၿပီဟု ကၽြန္ေတာ္ေတြးသည္။ ေက်ာင္းတက္ရက္တစ္ရက္ကုန္ၿပီဟု ေတြးၿပီး ေပ်ာ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္ေပ်ာ္ေတာ့အေမလည္း ေပ်ာ္သည္။
ေနာက္တစ္ေန႕မနက္ေက်ာင္းကိုလာၾကေတာ့ အေမပါလာျပန္သည္။ ဘုရားေက်ာင္းေရွ႕ေရာက္ေတာ့ အေမႊးတုိင္ႏွင့္ ဖေယာင္းတုိင္ေတြ ဥပသကာႀကီးကိုလွဴသည္။ ဥပသကာႀကီးက ကတုန္ကရီ ဆုေတြေပးသည္။ နဖူးကို မဂၤလာျပာတုိ႕ေပးသည္။
“သူ႕အေဖဆီက စာနဲ႔ပိုက္ဆံလာတယ္ ဥပသကာႀကီးရဲ႕ . . သူ႕အေဖကုသိုလ္ရေအာင္လွဴတာပါ ဆုေတာင္းေပးပါဦး”
အေမက ေက်ာင္းရုံးခန္းကို၀င္ကာ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီးကိုလည္း အေမႊးတုိင္ႏွင့္ ဖေယာင္းတုိင္ေတြေပးသည္။ စာသင္ ေက်ာင္းႏွင့္ အေမႊးတုိင္၊ ဖေယာင္းတုိင္ဆိုင္တာမဆုိင္တာ အေမသိခ်င္သိမည္။ သိခ်င္မွသိမည္။ အေမကေတာ့ ေပးေနက်။ ဆရာ ႀကီးကလည္း လက္ခံယူတာမွတ္မိသည္။ ေက်ာင္းရုံးခန္းထဲ၀င္တုိင္း အေမဖိနပ္ခၽြတ္ေလ့ရွိသည္။
“ဒါ ကၽြန္မသားေလးပါဆရာႀကီး . .. သူငယ္တန္းမွာပါ”
“ေကာင္းတယ္ . . ေကာင္းတယ္”
အေမက ေက်ာင္း၀က ကႏာၱရပင္ေအာက္ကို ျပန္သြားၿပီး ကၽြန္ေတာ္ကစာသင္ခန္းထဲ၀င္ရသည္။ တစ္ခ်ဳိ႕ရက္ေတြမွာေတာ့ အေမႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္ေက်ာင္းလာၾကရင္း ၾကာကန္ေဘးမွာ ေက်ာင္းဆီကသံေခ်ာင္းေခါက္သံ မၾကားမခ်င္းရွိေနၾကသည္။ကၽြန္ေတာ္ က လိပ္ျပာဖမ္းရင္း၊ ပုစဥ္းဖမ္းရင္း ကန္တစ္ပတ္လည္ေတာ့ အေမလည္း တစ္ပတ္လည္ေတာ့သည္။ လိပ္ျပာေတြကပါးသည္။ လ်င္ သည္။ လူရိပ္ျမင္သည္ႏွင့္ထပ်ံၾကသည္။ ပုစဥ္းနီနီ၀ါ၀ါႀကီးေတြက အထေႏွးၾက၏။ စကၠန္႕တစ္၀က္စာေလာက္ နားၾကရင္း တစ္ခါ တေလ ေငါင္ေနတတ္ၾကသည္။ တစ္ခါတစ္ရံေက်ာင္းတက္ေခါင္းေလာင္းသံၾကားရခ်ိန္အထိ ပုစဥ္းမမိတတ္ပါ။ မိျပန္ေတာ့လည္း အေမက နင့္အသက္တစ္ခါလႊတ္ ငါ့အသက္ ခါတုိင္းခါတုိင္း လႊတ္လုိ႕ဆုိခိုင္းကာ ျပန္လႊတ္ခုိင္းတတ္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္က မလႊတ္ ခ်င္။ ခဲရာခဲဆစ္ ဖမ္းထားရတာမဟုတ္လား။
“နင္ေတာင္ ေက်ာင္းမေပ်ာ္ဘဲနဲ႔ ပုစဥ္းကေကာ နင့္လက္ထဲမွာ ေပ်ာ္ပါ့မလား”
ပုစဥ္းႏွစ္ေကာင္ကို ကၽြန္ေတာ္လႊတ္လိုက္သည္။ ေက်ာင္းတက္ရက္မ်ားလာသည္ႏွင့္အမွ် ကၽြန္ေတာ္ ေက်ာင္းေပ်ာ္ဘို႕ေကာင္း ၿပီဟု အေမတြက္ပုံရသည္။ သူငယ္ခ်င္းေတြလည္း ရွိၿပီ။ ေက်ာင္းမွာ ေမ်ာက္တစ္ေကာင္လိုလည္း ေဆာ့တတ္ၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္အေမ့ကို ညာလိုက္သည္။
“ကၽြန္ေတာ္မေပ်ာ္ဘူး”
သည္တစ္ခါေတာ့ အေမငိုေလသည္။
(၃)
သည့္ေနာက္ပိုင္း ကၽြန္ေတာ့္ကိုေက်ာင္းပို႕သူမွာ ၾကည္ၾကည္ျဖစ္လာသည္။ ၾကည္ၾကည္က ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ႏွင့္ ေဆြမ်ဳိးေ၀း သည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕၀ိုင္းထဲမွာဘဲေနသည္။ သူ႕ေယာက်္ားက ေျမတူးသမားျဖစ္၍ ၾကည္ၾကည္က အေမတုိ႕ေဒြးေလးတုိ႕၏ ေတာက္ တုိမယ္ရခုိင္းရသူျဖစ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ ၀မ္းကဲြေမာင္ႏွမေတြအားလုံးက ၾကည္ၾကည့္ကိုခ်စ္ၾကပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕အ၀တ္ ေဟာင္းေတြကို ၾကည္ၾကည္ေလွ်ာ္ဖြပ္ေပးသည္။ သံမီးပူႀကီးႏွင့္ မီးပူတုိက္ေပးသည္။ အေၾကာ္စားခ်င္တယ္ဆုိလွ်င္ အလြန္ေ၀းလံ ေသာအရပ္အထိ ေျခလ်င္ေလွ်ာက္သြားကာ ပါေအာင္၀ယ္လာတတ္သည္။ ညဖက္ကြပ္ပ်စ္ေပၚအိပ္ေနၾကသမွ်ေသာ ကေလးေတြကို တစ္ေကာင္စီေကာက္ရင္း ဆုိင္ရာမိဘကိုအပ္သည္။ မနက္ဖက္တစ္၀ိုင္းလုံးကို တံမ်က္လွည္းသည္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ကို ေရခ်ဳိး၊ သနပ္ ခါးလိမ္း၊ အုန္းဆီလိမ္း။ ေနာက္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ကို ေက်ာင္းပို႕ရသည့္ တာ၀န္ပါ ၾကည္ၾကည္ရသြားသည္။ (အျခားေမာင္ႏွမေတြက ကၽြန္ေတာ္လိုမဟုတ္ပါ။) ၾကည္ၾကည္ကေတာ့ မနက္ပိုင္းေက်ာင္း၀အေရာက္ပို႕ရုံသာ။
“ကၽြန္ေတာ္ေက်ာင္းမတက္ခ်င္ဘူး”
“ေက်ာင္းမတက္ခ်င္လုိ႕ဘယ္ရပါ့မလဲ”
“ေက်ာင္းမတက္ေတာ့ဘာျဖစ္သလဲ”
“အမ်ားတကာတက္ေနၾကတာပဲ၊ စာေတာ့တတ္ရမွာေပါ့”
“စာမတတ္ေတာ့ ဘာျဖစ္လို႕လဲ”
“ဘာမွမျဖစ္ပါဘူး . . ၾကည္ၾကည္လည္း စာမွမတတ္တာ”
“ကၽြန္ေတာ္ေက်ာင္းကိုေၾကာက္တယ္”
“ဆရာမေတြကရုိက္လို႕လား”
ကၽြန္ေတာ္က ဟုတ္သလိုလိုၿငိမ္ေနလိုက္သည္။ သည္လုိဆုိေတာ့ ၾကည္ၾကည္စိတ္ေကာင္းပုံမရ။
“ၾကည္ၾကည္ငယ္ငယ္က ေက်ာင္းမေနဘူးလား”
“မေနခဲ့ရဘူး”
“ၾကည္ၾကည္ကံေကာင္းတာေပါ့”
ကၽြန္ေတာ္စကားေၾကာင့္ ၾကည္ၾကည္လန္႕သြားပုံရသည္။ ကၽြန္ေတာ့္လက္ကို ၿမဲၿမဲဆဲြကာ ေက်ာင္း၀င္းထဲေရာက္ေအာင္ပို႕ သည္။ ေက်ာင္း၀င္းထဲမွာ ၾကည္ၾကည္က အေမေပးလိုက္သည့္ ပိုက္ဆံ တစ္မတ္ကိုထုတ္ေပးသည္။
“ကဏန္းေခ်ာင္း၀ယ္စား . . ေကာင္းတယ္”
အေမႏွင့္ ၾကည္ၾကည္မတူတာ သည့္ တစ္ခ်က္ပဲရွိသည္။ သူငယ္တန္းႏွစ္၀က္ တစ္၀က္ကို ၾကည္ၾကည္ပဲ ေက်ာင္းပို႕ခဲ့တာ ကၽြန္ေတာ္ မွတ္မိပါသည္။ ႏွစ္တစ္၀က္ေလာက္မွာ အေမႀကံစုိက္ခင္းထဲ၀င္ရ၍ ျဖစ္သည္။
(၄)
William Saroyan ၏ ၀တၳဳတုိ အဆုံးတြင္ ဂ်င္မ္ကေက်ာင္းကတတ္လာလာေသာ စကာဆန္းေတြေအာ္ရင္း ဖခင္ကို ပညာေတြ စမ္းသည္။ ဆင္သား၀ါးမလားလုိ႕ ေအာ္ေနေတာ့ ဖခင္က ဖတ္လက္စသတင္းစာကိုခ်ကာ သားငယ္အနီး၀င္ထုိင္သည္။ ဒါကို အိမ္ေဖာ္ မႀကီးေအမီျမင္ေတာ့ ခံစားမႈျဖင့္ မ်က္ရည္က်သည္။ ၀တၳတုိကေတာ့ ဆုံးေတာ့လည္း အေတြးစီကာစဥ္ကာ။ ကၽြန္ေတာ့္ကို ေက်ာင္းပို႕ ခဲ့သည္ အေမႏွင့္ၾကည္ၾကည့္ကို ေအာက္ေမ့ေနမိပါသည္။ အိမ္ေဖာ္မႀကီး ေအမီ့လုိ္ပင္ ေက်ာင္းပို႕တာ၀န္ကိုယူခဲ့ၾကေသာ္လည္း စာ မတတ္ၾကသူေတြ။ အေမရာ ၾကည္ၾကည္ပါ စာမတတ္ရွာၾကပါ။ ကၽြန္ေတာ့္ကိုေတာ့ ေက်ာင္းကိုပို႕ခဲ့ၾကသည္။ စာတတ္ေစခ်င္ၾက သည္။ ဘာျဖစ္လို႕ စာတတ္ဖို႕လိုသလဲ။ ဒါကိုေတာ့ အေမေရာၾကည္ၾကည္ပါ ကၽြန္ေတာ္နားေပါက္ေအာင္ ဒါမွမဟုတ္ ဘ၀င္က် ေအာင္ ဒါမွမဟုတ္ ခံယူႏုိင္ေအာင္ မေျပာႏုိင္ခဲ့ၾကတာကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္အမွတ္ ထင္ထင္ရွိေနခဲ့သည္။ အခုေတာ့ အေမေရာ ၾကည္ၾကည္ပါ မရွိၾကေတာ့ၿပီ။ အေမႏွင့္ ၾကည္ၾကည့္ေက်းဇူးတရားေတြသာ က်န္ရစ္ခဲ့သည္။
(၅)
ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္သမီးကေလးၾကားမွာ အသက္ငါးဆယ္ကြာသည္။ သမီးက ငါးႏွစ္၊ ကၽြန္ေတာ္က ငါးဆယ္ေက်ာ္။ မနက္ဖက္ သမီး ကိုေက်ာင္းပို႕ရသည့္တာ၀န္ ပိုလာခဲ့ၿပီ။ ေက်ာင္းႏွင့္အိမ္က မေ၀းပါ။ မနက္ဖက္ သမီးလက္ကိုဆဲြရင္း ေရဘူးႏွင့္ ေက်ာင္းလြယ္အိတ္ ကုိ လြယ္ကာ သမီးႏွင့္စကားတေျပာေျပာ ေက်ာင္းသြားရတာကို ကၽြန္ေတာ္ေပ်ာ္ပါသည္။ သမီးကေလးကေကာ ေပ်ာ္ရဲ႕လား။ ေက်ာင္းစတက္ကာစ အိမ္ကို စဲြလန္းလုိ႕လားေတာ့မသိပါ။ တစ္ရက္တြင္ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တုိင္ ထင္မွတ္မထားေသာ စကားကိုဆုိေလ ၏။ သမီးမ်က္ႏွာသုန္္သုန္မႈန္ဆန္။
“သမီးကေလး . . ေပ်ာ္တယ္မဟုတ္လား”
“မေပ်ာ္ဘူး”
သမီးကေလးနားေပါက္ေအာင္ ဒါမွမဟုတ္ ဘ၀င္က်ေအာင္ ဒါမွမဟုတ္ ခံယူႏုိင္ေအာင္ ေျပာခ်င္ေသာ္လည္း ကၽြန္ေတာ္မေျပာ တတ္ပါ။ ဆီြဒင္လူမ်ဳိး အိမ္ေဖာ္မႀကီး ေအမီ၊ အေမႏွင့္ ၾကည္ၾကည္တုိ႕ကို ကၽြန္ေတာ္လြမ္းမိေလသည္။ ။