I've always liked things that require calculations. I studied engineering, and I spent almost all of my professional career analyzing data. I started wondering if I could predict asset prices when I could apply analytical methods at a certain maturity level. If you can predict the price development of a stock or currency, you can become rich in a very short period of time. So the prize is huge.
There are thousands of people in the economy media who express views on the development of asset prices. There is also millions of people that follows these people. When I look at the situation, I conclude that asset prices are predictable. On the other hand, I witnessed extraordinary intelligent, well-educated, experienced and hardworking managers in the bank I used to work who could make these predictions well in accordance with their profession and they didn't care. Who was right? Those trying to predict stocks or currencies or the bankers who focus on their daily business without worrying about such a prediction?
I have always followed the prices of currencies, stocks, real estate, bonds, although it is never my primary hobby to predict asset prices. I followed the economic media by my profession and tried to understand the price correlations between general economic trends and asset classes. I experienced the Asian crisis, the 2001 crisis, where the 9/11 disaster was exacerbated, and the 2008 crisis, which could led to the end of capitalism, as a banker and as a modest investor. My mind was always engaged in the money markets with an instinct to understand the relationships between events. However, I never fully focused my mind on the subject, like Director Darren Aronofsky's film PI's main character.
Image source: indiewire.com
As stated in the movie PI, if nature speaks with the language of mathematics, the secret of asset prices is to be hidden in the equations. Money markets are unfortunately not expressed in simple mathematical equations. In fact, the mechanism is very simple, this simple mechanism creates complex patterns. We know that price is the result of the relationship between supply and demand. However, supply and demand are not at all a harmonious pair, they give us many surprises. A small spark or sensational event can cause markets to get out of control. After major price changes, everyone is trying to explain why the major price change actually occurred. Of course, the dramatic price movement, which is made up of these explanations, does not explain us why it did not happen in the past months or even years, when there were almost the same conditions. Markets have a chaotic structure, which makes it very difficult to predict the future. I came to this idea after reading a book that describes the order and chaos in the money markets through Mandelbrot sets. Mandelbrot sets show us how complex numbers form complex patterns with equations that appear to be simple.
Source: https://giphy.com
The irrational price formations in the markets are of course not only due to the chaotic nature of the markets. When prices over-fall or over-rise, people start to believe that the trend will last longer. It is a good example that even after oil prices fell from $50 to $20 in recent years, no one came back to buy oil, and oil prices dropped to about 14 dollars. The price of Brent oil is at 75 dollars today. The times of untimely pessimism are followed by exaggerated euphoria. Human psychology is so dominant on the market that behavioral economics has become very popular in recent years.
When director Darren Aranovsky's Black Swan film was shown in year 2010, it attracted a great deal of interest and was widely acclaimed by large audiences. Contrary to movie PI, the film had nothing to do with money markets. The author, Nassim Nicholas Taleb's book, Black Swan, which has the same name as the film, described how the "Black Swan" events in the money markets overrule the traditional methods of analysis. The author gave examples such as the rise of the internet and personal computers, 9/11 disaster and First World War to the events of "Black Swans", indicating that great fortune changes occurred during these events. The author stated that people developed collective blindness against the possibility of such events. The book describes how these events, which are very rare, but which have profound effects on the market, invalidate complex models.
When we consider;
- chaos math, which is inherent in money markets and can create butterfly effect,
- people tend to be easily overwhelmed by panic or euphoria,
- and the Black Swan events,
we see how difficult it is to predict the price of crypto currencies. So shall we put aside all the analysis methods and act with our feelings? I believe in determinism, in essence, that points to a foreseeable future. There may be ups and downs in the market in the short term, but in the long term history continues to flow softly in its bed like a river.
Alan Greenspan stated in his book The Age of Turbulance that the world economy had a growth average of 3 percent for many years. This growth rate represents the annual capacity of humanity to innovate. In some years, even though it has occurred below or above this rate, asset prices will rise steadily in a growing economy. This indicates that asset prices are predictable. With a long-term investment perspective and a diversified portfolio, you can always win. In the same book, it is stated that an investment bank knows the value of the dollar in a stable way, compared to other currencies. When Greenspan asks wondering how this is possible, they tell them that they set the price. This anecdotal shows that only those with a very large financial asset can predict the prices in the short term. The lesson I learned from this was that since I didn't have the assets to dominate the market, I should not try to predict short-term price movements.
CONCLUSION
Although technical analysis methods that try to predict short-term price movements sometimes produce useful results, I think it is very difficult to predict the price of crypto currencies for short term. On the other hand, long-term prices can be predicted since there is a concrete economy working behind. My investment strategy is to invest in reliable assets when their prices are very low.
How do we decide that the price of an asset is low? I think we can take the average of prices until the oldest date we can find for that asset.
I analyzed the prices of Steem to link all these theoretical discussions to a concrete conclusion.
Since 18 April 2016, Steem started trading on the market, 772 days have passed since. I put the prices of these days in the chart below and added a trend line in Excel. The graph below shows the trend line of the price of Steem. The R square value of the trend line is quite low, but the price of such a frivolous asset would probably not be considered a different situation. I have made a price estimate for 365 days by extending our trend line forward for exactly 365 days.
The formula of the above trend line:
Steem Price(USD) = number of days since the beginning of steem * 0.0039-0.1277
According to the trend line above, Steem's expected actual price is 2.89 USD and the forecast price for 365 days is 4.31 USD.
You may wonder why I used such a simple model. When the model becomes complex, the risk of overfitting incresases.
The amateurish comments I made about the Steem price above are not investment advice, as I am not an investment expert.
Thanks for reading.
Cover Image Source: https://pixabay.com
YAZININ TÜRKÇE VERSİYONU
Hesap gerektiren işleri öteden beri severim. Mühendislik okudum ve çalışma hayatımın neredeyse tamamında veri analiziyle uğraştım. Analitik yöntemleri uygulamak konusunda belirli bir olgunluk seviyesine gelince varlık fiyatlarını tahmin edip edemeyeceğimi merak etmeye başladım. Bir hisse senedi ya da para biriminin fiyat gelişimini kısmen de olsa tahmin edebilirseniz çok kısa bir süre içinde zengin oluyorsunuz. Dolayısıyla merak edilmeyecek gibi değil.
Ekonomi medyasında varlık fiyatlarının gelişimine ilişkin görüş bildiren binlerce insan var. Bu insanları takip eden çok geniş bir kitle de var. Bu duruma baktığımda varlık fiyatlarının tahmin edilebilir olduğu sonucuna ulaşıyordum. Diğer taraftan çalıştığım bankada meslekleri gereği bu tahminleri iyi yapabilecek olağanüstü zeki, iyi eğitimli, deneyimli ve çalışkan yöneticilerin varlık fiyatlarını tahmin etmek konusunda hiçbir gayret göstermediklerine tanık oluyordum. Hisse senedi ya da para birimlerini tahmin etmeye çalışanlar mı haklıydı, böylesi bir tahminle hiç ilgilenmeden gündelik işlerine odaklanan bankacılar mı?
Varlık fiyatlarını tahmin etmek hiçbir zaman birincil hobim olmasa da para birimlerinin, hisse senetlerinin, gayrimenkullerin, tahvillerin fiyatlarını hep izledim. Biraz da mesleğim gereği ekonomi medyasını takip ettim, genel ekonomik gidişat ve varlık sınıfları arasındaki fiyat korelasyonlarını anlamaya çalıştım. 98 Asya krizini, 11 Eylül felaketinin iyice alevlendirdiği 2001 krizini, kapitalizmin artık bittiğini düşündüren 2008 krizini bir bankacı ve mütevazı bir yatırımcı olarak yaşadım. Olaylar arasındaki ilişkileri anlamaya eğilimli zihnim bir yanıyla hep para piyasalarıyla meşgul oldu. Ancak hiçbir zaman zihnimi yönetmen Darren Aronofsky'nin 1998 yapımı filmi Pi'nin baş karakteri gibi konuya tümüyle odaklamadım.
Pi filminde ifade edildiği üzere doğa matematiğin diliyle konuşuyorsa varlık fiyatlarının sırrı denklemlerin içinde gizli olsa gerektir. Para piyasaları ne yazık ki basit matematiksel denklemlerle ifade edilemiyor. Daha doğrusu aslında mekanizma çok basit ama bu basit mekanizma karmaşık örüntüler ortaya çıkarıyor. Fiyatın arz ve talebin ilişkisi sonucu oluştuğunu biliyoruz. Ancak arz ve talep hiç de uyumlu bir ikili değil, bize birçok sürpriz çıkarıyorlar. Ortada hiçbir geçerli neden yokken piyasalarda aniden çok büyük ani fiyat hareketleri olabiliyor. Küçük bir kıvılcım ya da sansasyonel bir olay piyasaların kontrolden çıkmasına neden olabiliyor. Büyük fiyat değişimleri oluştuktan sonra herkes kendince krizin aslında neden oluştuğunu açıklamaya girişiyor. Bu açıklamalar oluşan dramatik fiyat hareketinin neredeyse aynı koşulların geçerli olduğu geçmiş aylar hatta yıllarda neden gerçekleşmediğini elbette bizlere göstermiyor. Piyasaların kaotik bir yapısı var bu durum gelecek hakkında öngörü yapmayı çok zorlaştırıyor. Bu fikre para piyasalarındaki düzen ve kaosu Mandelbrot setleri üzerinden anlatan bir kitabı okuduktan sonra vardım. Mandelbrot setleri bize karmaşık sayı dizilerinin basit gibi görünen denklemlerle ne denli karmaşık örüntüler oluşturduğunu gösteriyor.
Piyasalardaki irrasyonel fiyat oluşumları elbette sadece piyasaların kaotik doğasından kaynaklanmıyor. Fiyatlar aşırı düştüğünde ya da aşırı yükseldiğinde insanlar oluşan trendin daha uzun süre devam edeceği inanmaya başlıyorlar. Petrol fiyatlarının geçtiğimiz yıllarda 50 dolar seviyesinden 20 dolara düştükten sonra bile kimsenin dönüp petrol almaya yanaşmaması ve petrol fiyatlarının bunun üzerine 14 dolara kadar düşmesi bunun güzel bir örneği. Fiyatı 20 dolarken halen alınmayan brent petrolün fiyatı bugün 75 dolar seviyesinde. Geçtiğimiz Aralık ayında Bitcoin'de yaşanan abartılı fiyat hareketleri de piyasa aktörlerinin bazen ne denli büyük bir coşkuya kapıldıklarının güzel bir göstergesi. Abartılı coşku dönemlerini yersiz karamsarlık zamanları izliyor. İnsan psikolojisinin piyasalar üzerinde o kadar etkili oluyor ki bu etkilerini araştıran davranışsal iktisat son yıllarda çok popüler hale geldi.
Yönetmen Darren Aranovsky'nin 2010 yılı yapımı Siyah Kuğu filmi gösterildiği zaman büyük ilgi görmüş ve geniş kitleler tarafından çok beğenilmişti. Başrol oyuncusu Natalie Portman'a en iyi kadın oyuncu Oskar'ını kazandıran filmin Pi'nin aksine para piyasaları ile bir ilgisi yoktu. Yazar Nassim Nicholas Taleb'in film ile aynı adı taşıyan Siyah Kuğu isimli kitabında ise para piyasalarında gerçekleşen "siyah kuğu" olaylarının geleneksel analiz yöntemlerini nasıl geçersiz kıldığı anlatılıyordu. Yazar "siyah kuğu" olaylarına internet ve kişisel bilgisayarların yükselişi, 11 Eylül saldırısı ve I. Dünya Savaşı gibi örnekler veriyor, büyük servet değişimlerinin bu olaylar sırasında gerçekleştiğini belirtiyordu. Yazar bu türden olayların gerçekleşme olasılığına karşı insanların kolektif bir körlük geliştirdiğini ifade ediyordu. Kitapta çok seyrek görülen ancak gerçekleştiğinde piyasaya köklü etkileri olan bu türden olayların karmaşık modelleri nasıl geçersiz kıldığını anlatılıyordu.
Para piyasalarının doğasında bulunan ve kelebek etkisi yaratabilen kaos matematiği, insanların panik ya da coşkuya kolayca kapılma eğilimi ve siyah kuğu olaylarını dikkate aldığımızda kripto para fiyatlarını tahmin etmenin ne denli güç olduğunu görüyoruz. O zaman tüm analiz yöntemlerini bir kenara bırakıp hislerimizle mi hareket etmeliyiz? Hayır, ben özünde öngörülebilir bir geleceği işaret eden determinizme inanıyorum. Kısa vadede piyasada iniş çıkışlar olabilir ama uzun vadede tarih bir nehir gibi usulca yatağında akmaya devam eder.
Alan Greenspan Türbülans Çağı isimli kitabında dünya ekonomisinin uzun yıllar büyüme ortalamasının yüzde 3 olduğunu ifade etmişti. Bu büyüme oranı insanlığın yıllık inovasyon kapasitesini ortaya koyuyor. Bazı yıllarda bu oranın altında ya da üstünde gerçekleşmeler olsa da büyüyen bir ekonomide varlık fiyatları da istikrarlı bir biçimde yükselecek demektir. Bu durum varlık fiyatlarının öngörülebilir olduğuna işaret eder. Uzun vadeli bir yatırım perspektifi ve çeşitlendirilmiş bir portföyle her zaman kazanmak mümkün olabilir. Yine aynı kitapta bir yatırım bankasının doların diğer para birimlerine kıyasla değerini istikrarlı bir biçimde doğru bildiği anlatılır. Greenspan hayretle bunun nasıl mümkün olabildiğini sorduğunda fiyatları kendilerinin belirlediğini anlatırlar. Bu anekdot çok büyük finansal varlığa sahip olanların kısa vadede de fiyatları bilebildiğini gösteriyor. Buradan çıkardığım ders piyasayı domine edecek kadar büyük varlığa sahip olmadığıma göre kısa vadeli fiyat hareketlerini tahmin etmeye çalışmamam gerektiğiydi.
SONUÇ
Kısa vadeli fiyat hareketlerini öngörmeye çalışan teknik analiz yöntemleri her ne kadar bazen işe yarar sonuçlar üretse de, kısa vadede kripto para fiyatlarının ne yöne gideceğini tahmin etmenin çok güç olduğunu düşünüyorum. Diğer taraftan, arkada çalışan somut bir ekonomi olduğuna göre uzun vade için fiyatlar öngörülebilir. Yatırım stratejim belirli bir ölçeğe ulaşabilmiş görece güvenilir varlıklara fiyatlarının çok ucuzladığı dönemde yatırım yapmak yönünde. Bir varlığın fiyatının ucuz olduğuna nasıl karar vereceğiz? Bunun için bulabildiğimiz en eski tarihe kadar giden fiyatların ortalamasını baz alabileceğimizi düşünüyorum.
Tüm bu teorik tartışmaları somut bir sonuca bağlamak üzere Steem fiyatlarını analiz ettim.
Steem'in piyasada işlem görmeye başladığı 18 Nisan 2016 tarihinden bugüne 772 gün geçmiş. Bu günlerin saat 12:00 Steem fiyatlarını aşağıdaki grafiğe yerleştirdim ve üzerine excel'de eğilim eğrileri ekledim. Aşağıdaki grafikte kesikli çizgi Steem fiyatının eğilim eğrisini, diğer bir deyişle trend çizgisini gösteriyor. Trend çizgisinin r kare değeri 0,3746gibi oldukça düşük bir değer ancak fiyatı böylesi oynak bir varlık için farklı bir durum düşünülemezdi herhalde. Trend çizgimizi bugünden tam 365 gün ileriye doğru uzatarak 365 gün sonrası için bir fiyat tahmini yapmış olduk.
Yukarıdaki trend çizgisinin formülü:
Steem fiyatı = Steem'in başlangıcından beri geçen gün sayısı * 0,0039 - 0,1277
Yukarıdaki trend çizgisine göre Steem'in bugün "olması gereken" fiyatı 2.89 USD ve 365 gün sonraki tahmini fiyatı 4,31 USD.
Yukarıda Steem fiyatı hakkında yapmış olduğum amatörce yorumlar yatırım tavsiyesi değildir, zira ben yatırım uzmanı değilim.
Okuduğunuz için teşekkür ederim.