Marcin Sobiczewski, TC: Ignacy Jan Paderewski - Wirtuoz w boju o niepodległą Polskę

Kontynuujemy nasz cykl obchodów, w ramach którego zwracamy uwagę na zepchniętych w cień Marszałka pozostałych Ojców Niepodległości. Dzisiaj zapraszamy na tournee po Europie i Stanach razem z Ignacym Paderewskim!


Ignacy Jan Paderewski urodził się w 1860 r. w Kuryłówce (na terenie obecnej Ukrainy). Tuż po urodzeniu stracił matkę a kilka lat później ojca. Wychowywała go dalsza rodzina. Od wczesnej młodości wykazywał duży talent muzyczny, który szlifował grając na starym, rodzinnym fortepianie. Ukończył Instytut Muzyczny w Warszawie.

Utrzymywał siebie i rodzinę (był dwukrotnie żonaty, z pierwszą żoną – Antoniną Korsak miał zmarłego w młodości syna Alfreda, przy którego porodzie zmarła) z gry na fortepianie oraz udzielaniu lekcji w tym zakresie. Dzięki pomocy finansowej wybitnej polskiej aktorki Heleny Modrzejewskiej, Paderewski mógł kontynuować naukę w Berlinie i Wiedniu.

2022-10-09 - Paderewski 02.jpg

Stał się jedną z największych gwiazd muzyki swoich czasów, a koncerty grywał przed najbardziej wpływowymi osobistościami świata. Wystąpił między innymi przed brytyjską królową Wiktorią. Koncertował na największych salach koncertowych świata i w największych operach w tym w Metropolitan Opera.

Szczególną popularność zdobył w Stanach Zjednoczonych, gdzie przez lata mieszkał. Był powszechnie znany i popularny – wówczas wirtuozi muzyki klasycznej mieli podobną pozycję co w późniejszych czasach gwiazdy muzyki rockowej. Na jego koncerty przychodziły tłumy ludzi a bilety trzeba było nabywać z dużym wyprzedzeniem. Określano go „królem pianistów” i „czarodziejem klawiatury”.

Wpływowi Paderewskiego na prezydenta Stanów Zjednoczonych Woodrowa Wilsona zawdzięczamy znalezienie się punktu dotyczącego silnej i niepodległej Polski w słynnym manifeście zwanym
jako 14 punktów Wilsona.

Mimo błyskotliwej kariery w USA Paderewski nie zapomniał o swojej będącej pod zaborami ojczyźnie. Wręcz przeciwnie – wykorzystywał swoją pozycję oraz znajomości z ważnymi politykami do lobbowania na korzyść Polski. W 1910 roku w Krakowie, na Placu Matejki, w obecności 150 000 osób, odsłonięto pomnik upamiętniający zwycięstwo wojsk polskich w Bitwie pod Grunwaldem. Podczas uroczystości Paderewski wygłosił niepodległościowe przemówienie.

W czasie I wojny światowej nie ustawał w wysiłkach mających na celu podkreślenie pozycji niepodległej Polski na powojennej mapie politycznej. Wpływowi Paderewskiego na prezydenta Stanów Zjednoczonych Woodrowa Wilsona zawdzięczamy znalezienie się punktu dotyczącego silnej i niepodległej Polski w słynnym manifeście zwanym jako 14 punktów Wilsona. Zakładał Komitety Pomocy Polakom w Paryżu i Londynie. Zbierał również fundusze na rzecz pomocy ofiarom wojny.

Pod koniec 1918 r. odbył szereg rozmów w Londynie z najważniejszymi brytyjskimi politykami i dyplomatami przekonując ich do poparcia zwrócenia Polsce ziem wielkopolskich. Wracając do Polski, mimo sprzeciwu władz niemieckich, zatrzymał się w Poznaniu, gdzie wygłosił słynne przemówienie z okna hotelu Bazar 26 grudnia 1918 r. Dzień później wybuchło powstanie wielkopolskie. W trakcie walk Niemcy ostrzelali hotel, w którym przebywał muzyk, jednak powstańcy obronili budynek, a Paderewskiemu nic się nie stało. Powstanie zakończyło się powodzeniem i Wielkopolska wróciła do macierzy.

2022-10-09 - Paderewski.jpg

Był to jednak dopiero początek działań Paderewskiego na rzecz odradzającego się państwa polskiego. Został mediatorem pomiędzy obozami politycznymi Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego. 16 stycznia 1919 roku został premierem pełniącym funkcję Ministra Spraw Zagranicznych.

Wraz z Romanem Dmowskim reprezentował Polskę podczas konferencji pokojowej w Paryżu zakończonej podpisaniem korzystnego dla Polski Traktatu Wersalskiego. Pod koniec tego roku podał się do dymisji, ponieważ jego bezpartyjny, ekspercki rząd był powszechnie krytykowany zarówno przez prawicę jak i lewicę. Sprawował funkcję polskiego przedstawiciela w Lidze Narodów. Stopniowo wycofał się z polityki, przez Szwajcarię wrócił do USA, gdzie kontynuował karierę muzyczną.

Do polityki wrócił w 1935 r, kiedy współtworzył Front Morges – organizację opozycyjną wobec sanacji i prowadzonej przez nią polityce zagranicznej. W 1939 r., mimo pogarszającego się stanu zdrowia wszedł w skład rządu polskiego na uchodźstwie. Do końca życia walczył o sprawę polską zdobywając środki na działalność Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.

Zmarł 29 czerwca 1941 r. w Nowym Jorku. W 1992 r. jego szczątki sprowadzono do Polski i pochowano w krypcie archikatedry św. Jana w Warszawie.

H2
H3
H4
3 columns
2 columns
1 column
Join the conversation now
Logo
Center