Fotografia to dziedzina sztuki, która od wieków fascynuje ludzi na całym świecie. Choć dziś możemy łatwo robić zdjęcia za pomocą naszych smartfonów czy aparatów fotograficznych, historia fotografii sięga aż do starożytności.
Pierwsze próby fotografowania datuje się na XVIII wiek. Wtedy to szwajcarski fizyk i matematyk Johann Heinrich Schulze odkrył, że roztwory soli srebra reagują na światło, tworząc ciemne plamy na papierze. Niestety, ta metoda nie pozwalała na uzyskanie trwałych zdjęć.
Widok z okna w Le Gras (fot. Joseph Nicéphore Niépce)
Dopiero w XVIII wieku francuski chemik i fizyk Nicéphore Niépce skonstruował aparat fotograficzny, który pozwolił na uzyskanie pierwszych trwałych zdjęć. Były to jednak zdjęcia bardzo niewyraźne i rozmazane, a ich wykonanie wymagało kilku godzin ekspozycji. Niépce nazwał tę metodę "heliografia", od słowa "helios" oznaczającego słońce w języku greckim.
Wkrótce potem, w 1830 roku, francuski malarz Louis Daguerre skonstruował aparat fotograficzny, który umożliwiał uzyskanie bardziej wyraźnych zdjęć. Jego metoda nazwana została daguerreotypią i stała się pierwszą na świecie metodą fotografii, która mogła być upowszechniona. Daguerreotypie były jednak bardzo drogie i trudne w wykonaniu, a ich reprodukcja była niemożliwa.
Boulevard du Temple 1838 r. (fot. Louis Daguerre)
Prawdziwy przełom nastąpił w roku 1839, kiedy to angielski chemik i fotograf William Henry Fox Talbot opatentował swoją metodę otrzymywania zdjęć za pomocą papieru światłoczułego. Ta metoda nazwana została kalotypią i pozwoliła na uzyskanie trwałych, dobrze widocznych zdjęć, które można
Fotografia jest rezultatem łączenia różnych wynalazków w jedną całość. Na długo przed pierwszą trwałą fotografią Ibn al-Hajsam (965–1040) opisał camera obscura, Albert Wielki odkrył azotan srebra, natomiast Georges Fabricius (1516-1571) wynalazł chlorek srebra. Daniel Barbaro opisał przysłonę w 1568 roku. Wilhelm Homberg w roku 1694 opisał jak światło przyciemnia niektóre chemikalia (efekt fotochemiczny).
Kolorowa kokarda – pierwsze kolorowe zdjęcie (fot. James Maxwell)
Pierwszą trwałą fotografią był obraz wyprodukowany w 1826 lub 1827 roku przez Josepha-Nicéphore'a Niépce'a. Obraz powstał na wypolerowanej cynkowej płytce pokrytej asfaltem syryjskim. Produkcja tego zdjęcia wymagała przynajmniej ośmiogodzinnej ekspozycji w słoneczny dzień (przy próbach odtworzenia eksperymentu uzyskiwano zwykle czasy rzędu kilkunastu godzin, a w ekstremalnych przypadkach nawet 40–60 godzin).
Bitum twardnieje pod wpływem ekspozycji na światło. Nieutwardzony materiał może być zmyty olejkiem lawendowym, otrzymany w ten sposób negatyw można pokryć farbą litograficzną i odcisnąć na papierze tworząc druk. Później Niépce eksperymentował ze związkami srebra, bazując na odkryciu Johanna Heinrich Schultza z 1724 roku. Odkrycie to polegało na tym, że chlorek srebra zmieszany z kredą ciemnieje po wystawieniu na działanie światła.
Joseph-Nicéphore Niépce wraz z Louisem Jacques'em Daguerre'em udoskonalili proces fotochemiczny z udziałem srebra. Niépce zmarł w 1833 roku, a swoje notatki zostawił Jacques'owi Daguerre'owi. Nie posiadając naukowego wykształcenia Daguerre dokonał dwóch zasadniczych odkryć. Mianowicie odkrył, że wystawiając najpierw srebro na działanie par jodu przed ekspozycją, a następnie po zrobieniu zdjęcia na opary rtęci, mógł uzyskać obraz utajony. Obraz utajony to inaczej mówiąc negatyw, ale jeszcze przed wywołaniem. Natomiast utrwalenie wywołanego obrazu uzyskał poprzez kąpiel w roztworze soli kuchennej.
7 stycznia 1839 roku Louis Jacques Daguerre ogłosił, że używając srebra i miedzianej płytki wynalazł proces zwany dagerotypem. Podobny proces jest nadal używany w aparatach Polaroid. Rząd francuski natychmiast wykupił patent i uczynił z niego własność publiczną. 25 stycznia 1839 roku William Fox Talbot zaprezentował proces zwany kalotypem. Pokrył on kartkę papieru chlorkiem srebra, żeby uzyskać natychmiastowy negatyw. George Eastman udoskonalił ten proces, który obecnie jest główną technologią wytwarzania filmów fotograficznych. W 1851 roku Frederick Scott Archer wynalazł proces kolodionowy. Szklaną płytę pokrywano zawiesiną mieszaniny jodku i bromku potasu lub amonu w kolodium, po zanurzeniu takiej płyty w roztworze azotanu srebra powstawała na niej światłoczuła mieszanina jodku i bromku srebra.
Pierwsze kolorowe zdjęcie wykonane w terenie 1877 r. (fot. Louis Ducos du Hauron)