فولات (folate) که به آن ویتامین B9 نیز گفته می‌شود، نقش مهمی در ساخت گلبول‌های قرمز و رشد و عملکرد سلول‌های سالم بدن دارد. این ماده‌ی مغذی در اوایل حاملگی برای کاهش خطر نقایص مادرزادی مغز و ستون فقرات در جنین بسیار حایز اهمیت است.
Image source: pxhere.com
منابع غذایی فولات شامل سبزیجات برگ سبز، انواع لوبیا و نخود، و آجیل‌ها هستند. میوه‌هایی که غنی از فولات هستند، شامل پرتقال، لیمو، موز، خربزه، و توت فرنگی هستند. شکل صناعی فولات، اسید فولیک است. عموماً در ترکیبات ویتامینی که در دوره‌ی حاملگی تجویز می‌شود، و در بسیاری از انواع غذاهای غنی شده مانند غلات و ماکارونی، این ماده افزوده می‌شود.
در صورتی که رژیم غذایی ما فاقد غذاهای غنی از فولات یا اسید فولیک باشد، ممکن است منجر به کمبود فولات شود. کمبود فولات در برخی از بیماری‌ها، مانند بیماری سلیاک، نیز بروز می‌کند. در این بیماری، جذب مواد مغذی از روده‌ی کوچک مختل می‌شود و سندروم‌های سوءجذب در بیمار بروز می‌نماید.
مقدار توصیه‌ی شده غذایی فولات برای بزرگسالان ۴۰۰ میکروگرم است. زنان بزرگسال که قصد حامله شدن دارند یا ممکن است باردار شوند، باید روزانه ۴۰۰ تا ۸۰۰ میکروگرم اسید فولیک مصرف کنند.
مطالعات نشان می‌دهد که فولات و مکمل خوراکی اسید فولیک می‌تواند از بروز نقایص مادرزادی لوله‌ی عصبی پیشگیری کند. مصرف این ویتامین در دوره‌ی حاملگی—ترجیحاً از ۳ ماه قبل از لقاح—می‌تواند میزان کافی این ماده‌ی مغذی اساسی را در اختیار زنان باردار قرار دهد.
در مواردی که فرد دچار کمبود تغذیه‌ای فولات می‌شود، می‌توان برای درمان از مکمل‌های خوراکی اسید فولیک استفاده کرد. از آنجا که در بسیاری از کشورهای جهان، غلات و ماکارونی با اسید فولیک غنی می‌شوند، این نوع کمبود دیگر به‌طور شایع مشاهده نمی‌شود.
اسید فولیک به همراه ویتامین‌های B6 و B12 در کنترل سطح بالای هموسیستئین در خون نقش دارد. بالا رفتن سطح هموسیستئین می‌تواند خطر بیماری‌های قلب و عروق خونی را افزایش دهد. برخی از پژوهشگران معتقدند که فولات خطر سرطان‌های مختلف را نیز کاهش می‌دهد. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد اسید فولیک می‌تواند در درمان افسردگی نیز سودمند باشد.
مصرف خوراکی اسید فولیک می‌تواند عوارضی مانند مزه‌ی بد در دهان، تهوع، کاهش اشتها، احساس گیجی، تحریک‌پذیری، و اختلال الگوی خواب در پی داشته باشد. همچنین، امکان واکنش آلرژیک نسبت به مکمل‌های اسید فولیک وجود دارد.