Asya ve Avrupa'yı birbirine bağlayan İstanbul'un iki yakasının iki büyük takımı, Galatasaray ve Fenerbahçe'nin rekabeti tam 108 yıl öncesine dayanıyor.
İki kulüp arasımda din, mezhep ve ırk ayrımı olmaksızın büyüyen rekabet, tüm ülke gündemini meşgul ediyor, siyasi ve ekonomik sıkıntıları bile bir anda unutturuyor.
Futbolla 19'uncu yüzyılda Osmanlı döneminde tanışan Türkiye'de ilk futbol kulüpleri Hristiyanlar tarafından kuruldu. İngilizler aracılığıyla ülke topraklarına gelen futbol, Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküş döneminde bir süre yasaklansa da heyecanı bitmiyor ve gizli de olsa gittikçe yayılıyordu.
Sene 1905'i gösterdiğinde ise ilk Türk futbol takımı kuruldu. Osmanlı döneminde ülkeye bürokrat kazandırmak için yapılandırılan Galatasaray Lisesi'nde Ali Sami Yen adındaki öğrenci ilk futbol ateşini yakıyordu.
Boğazın diğer yakasında ise ilk futbol kulübü 1907'de Fenerbahçe ile kuruluyordu. Balkan ve Birinci Dünya Savaşı'nın ardından yıkılan Osmanlı İmparatorluğu'nda İstanbul, Yunan, İngiliz ve Fransızlar tarafından paylaşılıyor, bu yolda futbol ise bir bağımsızlık savaşı haline geliyordu.
Yıllar sonra tribünlerde ölümlerin yaşanacağı rekabet, o dönem iki takımın yabancı takımlara karşı ortaklaşa bir zafer sevincine tanıklık ediyordu.
Fakat ülkede Türk kimliğinin daha da güçlenmesinin ardından dostluk adeta bir kenara itiliyor ve maçlar şiddet, öfkeyle tanışıyor, rekabetin temeli yeniden yazılıyordu.
Dünyanın en büyük derbileri arasında gösterilen bu rekabet, tarihinde birçok ilginç olaya da tanık oldu.
106 yıllık rekabette ilk golü Galatasaraylı futbolcu Emin Bülent Serdaroğlu attı. 17 Ocak 1909'da "Papazın Çayırı" olarak adlandırılan yerde yapılan ilk maçı 2-0 kazanan Galatasaray, rakibinden ilk yedi maçta gol bile yemedi.
Fenerbahçe, Galatasaray karşısında ilk golü ve galibiyeti, rekabetteki sekizinci randevuda elde etti.
4 Ocak 1914'te Union Club sahasında yapılan İstanbul Ligi maçını 4-2 kazanan Fenerbahçe, böylece rakibi karşısında yaklaşık beş yıl süren suskunluğuna da son vermiş oldu.
Sarı-lacivertli takım adına Galatasaray'a tarihteki ilk golü ise Hasan Kamil Sporel attı.
Fenerbahçe ile Galatasaray arasındaki maçlarda en az seyirci 17 Kasım 1922'deki karşılaşmaya geldi.
İttihat Sahası'nda şiddetli yağmur altında yapılan ve hakem Fethi Tahsin Başaran'ın şemsiyeyle yönetmek zorunda kaldığı maçı, tamamı biletsiz 14 kişi izledi. 21 Eylül 2003'te İstanbul Atatürk Olimpiyat Stadı'nda yapılan lig maçını ise 70 bin 125 seyirci izlerken, bu rakam, rakipler arasındaki bir maçı izleyen seyirci sayısındaki rekor olarak tarihe geçti.
Fenerbahçe-Galatasaray maçlarında en çok oynama rekoru Turgay Şeren'e ait. (A) Milli Takım ve Galatasaray'ın unutulmaz kalecilerinden Şeren, sarı-kırmızılı kaleyi 55 kez Fenerbahçe'ye karşı korurken, rekabette en çok forma giyen futbolcu unvanını elinde bulunduruyor.
Ezeli rakipler, rekabetin bazı dönemlerinde birbirlerine karşı galibiyet alma bakımından üstünlük kurmakta zorlandı.
Galatasaray üst üste 18, Fenerbahçe ise 11 maçta galip gelemedi.
Sarı-kırmızılı takım, 17 Mayıs 1942'de 3-1 kazandığı maçın ardından tam 18 maç galip gelemedi ve 19'uncu maçta 1 Aralık 1946'da sahadan 1-0 galip ayrıldı. Sarı-lacivertliler ise 20 Kasım 1949'da 2-0 kazandığı maçın ardından üst üste 11 maç galip gelemedi ve 22 Şubat 1953'de taraftarlarına Galatasaray galibiyeti armağan edebildi.
Fenerbahçe ile Galatasaray arasındaki en gollü maçlarda, penaltılar dışında sporseverler toplam 8'er gol gördü. 5 Haziran 1983 tarihinde Ali Sami Yen Stadı'nda yapılan lig maçında, ezeli rakipler 4-4 berabere kaldı.
İki takım arasında 2000-2001 sezonunda, 7 Şubat 2001'deki Türkiye Kupası yarı final karşılaşması da 4-4 berabere sonuçlandı.
İki takım arasındaki 106 yıllık ezeli rekabette geride kalan 380 maçta en farklı skorlu galibiyeti, 7-0'lık sonuçla Galatasaray aldı. 12 Şubat 1911'de İstanbul Ligi'nde yapılan maçı, Galatasaray 7-0 kazanmıştı.
